1-Yaren, genellikle, iş mevsimi olmayan, Ekim ayı başlarında kurulur, Mayıs ayı sonlarına kadar faaliyetine devam eder.
2-Yaren’in kuruluşu, yaren sayısının durumuna veya kurucuların çalışmalarını tamamlamalarına bağlı olarak, daha ileri bir tarihe alınabilir.
3-Yaren’in mevcudunun, 1/4’ünün 50 yaş üzeri, 2/4’ünün 25-50 yaş arası, 1/4’ünün ise 16-25 yaşları arasında olmasına özen gösterilir. Sağlığı elverdiği sürece, yaşta üst sınır yoktur.Bu yaş gruplarına sırası ile; ” Büyük Yaren “, ” Orta Yaren ” ve “Küçük Yaren” adı verilir.Yaren seremonisi esnasında ve günlük yaşamda davranışlar bu düzen çerçevesinde gerçekleşir.
4-Yaren’in teşekkülü Kurucu Heyet ile,Kurucu Heyet belirlenmemiş ise,tecrübeli birkaç yarenin girişimiyle gerçekleştirilir.
5-Yaren Kurucu Heyeti,eski yarenler ve yarene ilk defa katılmak isteyen kişiler ile görüşür.Bu kişilere sezdirmeden,haklarında gizli bir araştırma yapılır.Özellikle sır saklamasını bilen, büyüklerine saygılı, çevresinde müspet tanınan ve cesur kişiler öncelikle belirlenir.
6-Belli bir sayıya ulaşan (en az 20 – en çok 30) Kurucu Heyet, bunu bir önceki yaren heyeti ile paylaşır,ön toplantının günü belirlenerek, yaren mensupları haberdar edilir.
7-Yapılan bu ön toplantıda, yarene devam etmek istemeyenlerin mazeretleri dinlenir.Uygun görülenlere izin verilir.Kurulacak yeni yarenin sayısının belirlenmesi amacıyla,Kurucu Heyetin veya herhangi bir yaren mensubunun teklif ettiği kişiler oya sunulur.Yaren sayısının,saz heyeti hariç, 20’den az olmamasına dikkat edilir.
8-Yarene girmesi teklif edilip oya sunulan kişinin, tüm yarenlerin olumlu oyunu alması şarttır.Bir kişinin olumsuz oy vermesi,o kişinin yarene alınmaması için yeterlidir.Olumsuz oy kullanan kişiye bunun sebebi sorulmadığı gibi, oyunu değiştirmesi yönünde telkinde bulunulamaz.Bu durum,birbirleri ile veya aileleri arasında husumet bulunan kişilerin bir araya gelmesini engeller.
9-Yaren’e ilk defa katılması teklif edilecek kişilere bilgi verilmez.Kendisine sezdirilmeden ağzı aranır.İstekli olanlar ön toplantıda oya sunulur.Oylamadan geçen kişilere teklif götürülür, kabul edenler ilk toplantıya çağrılır.
10-Yaren’e ilk defa katılması uygun görülenlerin, yaşça küçük olanların ailesinden, herhangi bir işverene bağlı olarak çalışanların ise işvereninden izin alınır.
11-Yaren’e girmek isteyen bir kişi,bu isteğini Yaren’e doğrudan iletemez.Yaren üyesi olan bir arkadaşının veya yakınının teklifi ve kefaleti ile oylamaya alınır.
12-Olumlu oy alıp Yaren’e katılması uygun görülenler, eğitim düzeyi,mesleki veya ekonomik durumu ne olursa olsun yarene alınır.İnançlarına ve siyasi düşüncelerine bakılmaz ve müdahale edilmez.Bunun yanı sıra Yaren’de de bu tür konuların konuşulması veya propagandasının yapılması yasaktır.
13-Aralarında baba – oğul, abi – kardeş gibi birinci derece akrabalık bağı olanların yarene birlikte üye olmalarında herhangi bir engel yoktur.
14-Yaren’e alınacakların medeni hallerine bakılmaz.
15-İlk toplantı, ev sahipsiz, misafirsiz ve içkisiz olarak Yaren Odası’nda düzenlenir.Tüm yaren’ler bu toplantıya, abdest alarak gelirler.
16-İlk önce “Köşe İhtiyarı” seçilir.Yaren’in en yaşlı üyesinin “Köşe İhtiyarı” olarak seçilmesi teamüldendir.Aralarında ay farkı bulunan,birden fazla aday olması halinde,oylamada en çok rey alan aday “Köşe İhtiyarı” seçilir.
17-Büyükyarenbaşı (BYB) seçimi : Adaylar arasından en çok oyu alan BYB olarak atanır. BYB’ nın, aynı usulle bir de vekili seçilir.
18-Küçükyarenbaşı (KYB) seçimi : Adaylar arasından en çok oyu alan KYB olarak atanır. KYB’nın aynı usulle bir de vekili seçilir.
19-Bu oylamalarda OY ÇOKLUĞU esastır.
20-Bu makamlara,üyeler şahsen aday olabildiği gibi, herhangi bir yaren tarafından da aday olarak gösterilebilirler.
21-Yemin Töreni : İlk önce BYB yemin eder. (bkz: örnek BYB yemin metni)
BYB’nı takiben Köşe İhtiyarı, müteakiben de yaş sırasına göre bütün yarenler yeminlerini ederek, yemin metnini imzalarlar (bkz.yaren yemin metni).Peşi sıra büyüklerin eli öpülerek hayırlaşılır.
Yemin seremonisi, ortaya konulan bir sehpa önünde, Köşe İhtiyarı,BYB ve KYB’ndan her hangi ikisinin gözetiminde, diz çökülerek, KUR’AN , BAYRAK , SİLAH üzerine el basılarak, NAMUS üzerine and içme şeklindedir. Tören, yaş sırası ile devam eder.
Yeminli sazendeler, Yaren üyelerinin uyması gereken şartlara tabidir.Ancak, sazendelerin yemine tabi tutulması ihtiyaridir.
22-Yeni dönemde düzenlenecek yaren toplantılarının kaç günde bir yapılacağı,ev sahibi sayısı tesbit edilir.İlk yaren toplantısının ev satımı yapılır.Teamüle göre,ilk yaren toplantısının
ev sahipliğini; Köşe İhtiyarı,BYB ve KYB’ndan oluşan Yaren Heyeti üstlenir.
23-Yaren adayları, heyetin sorularına net ve açıklıkla cevap vermekle yükümlüdür.
24-Yemin’de tereddüt gösterenlere bir sonraki toplantıya kadar süre verilebilir.
25-Başka bir yarenin mensubu, üyesi olduğu yarenden ayrılmadan, yarene kabul edilmez.
B) YAREN TOPLANTISI KURALLARI :
1-Geçerli mazereti bulunmayan tüm üyeler yaren toplantısına katılmak zorundadır.
2-Seyahat,hastalık,iş,eğitim gibi geçerli mazereti olanların izin almaları zorunludur.
3-İzinsiz toplantıya katılmayanlar, geçerli mazereti olsa dahi cezalandırılabilir.
4-Toplantılara zamanında iştirak şarttır.
5-Toplantılarda kot pantolon giyilmez.Şık ve temiz elbise ile gelinmesi esastır.
6-Toplantılara tıraş olmadan gelinemez.Sağlık sorunu olanların izin alması gerekmektedir. Aynı özen günlük tıraş için de gösterilir.
7-Yaren üyeleri toplantıya gelirken, ev açılan yeri kirletmesi muhtemel iç yağlı kalçın, mes, boyası çıkan çizme ve yemeni giymeleri yasaktır.
8-Toplantıdan iki gün önce içki yasağı başlar.Bu süre Yaren Heyeti tarafından azaltılıp çoğaltılabilir.Çok önemli bir mazereti veya misafiri olanlar,bulunduğu yer ve kişileri belirterek izin ister.İzin verilmiş kişiler KYB tarafından denetlenebilir.Denetleme sırasında kusuru tesbit edilenler cezalandırılır.
Eski dönemlerde, sadece toplantıdan toplantıya içki içilirken, günümüzde bu yasakta müsamahalı davranılmaktadır.
9-Yaren Heyeti, içki içmenin serbest olduğu günlerde aşırıya kaçanlara, içki içmeme cezası verebilir.
10-Toplantılar, HEREFENE // ARİFANE ‘li yapılır.
11-Herefene, en kısa sürede muhasibe ödenir.KYB’nın oluru ile muhasip, müsait bir toplantı arasında, yarenleri “ÜTÜ” ye davet eder, tahsilatın başlandığı bu şekilde bildirilir.
12-Toplantılarda siyaset yasaktır.
13-Toplantılarda silah bulundurmak yasaktır.
Eski dönemlerde, yaşanan kötü bir olay nedeniyle bu kuralın uygulanmasına azami özen gösterilmektedir.
14-BYB tarafından “ERO” çekildiğinde hemen toparlanılır ve sessizlik sağlanır. BYB’ ndan başkasının “ERO” çekmesi yasaktır.
15-Aksi söylenmedikçe, toplantı ve oyun oynama esnasında sigara içilmez.
16-Kendisine söz verilmiş herhangi bir yaren veya misafir konuşurken,başka şeylerle ilgilenmek,konuşmak,şakalaşmak,gülmek vb. davranışlar yasaktır.
17-Cep telefonları yaren toplantısı esnasında kapalı tutulur.Acil görüşme bekleyenler telefonunu mutfak görevlisine teslim eder.
18-Toplantı esnasında, ezan okunurken “sallû ! ” uyarısı ile müzik kesilir, yaren üyeleri saygıya davet edilir.
19-BYB “rahat oturun! ” demeden, oturuş şekli değiştirilemez.
“Rahat oturun” komutundan sonra ayakları uzatarak veya yan gelerek oturmak gibi laubali davranışlar yasaktır.
20-Toplantılarda, KYB’nın gösterdiği yere oturulur, izin almadan yer değiştirilemez.KYB, uygun gördüğü durumlarda yer değişikliği yapabilir.
21-Toplantılarda yaş sırasına göre oturulur.Yaşdaş olanlarda kıdem esastır.
22-Yaren toplantısının yapılacağı yer hakkında dışarıya bilgi verilmez.Bu duruma yaren eşleri de dahildir.Eski dönemlerde,muhtemel bir baskını önlemek için uygulanan bir kuraldır.
23-Yaren toplantısı arasında,olağandışı mazereti nedeniyle,yaren ve misafire izin verilebilir.
24-Yaren toplantısı hakkında, yerel makamlara (Emn.Md.-Jandarma) önceden bilgi verilir.
25-Ramazan ayında, iftar toplantıları düzenlenebilir.
26-Dini günlerde içkili “sörpet” (Yaren Toplantısı) yapılmaz.
27-Toplantıların, dini günlere rastlamamasına özen gösterilir. Böyle günlere denk gelen toplantılarda içki içilmez.
28-Toplantının yapıldığı yerin güvenliğinden KYB sorumludur.Gerek gördüğü takdirde münasip yerlere nöbetçi koyabilir. “KEDİ NÖBETİ”
29-Toplantı esnasında, kül tablası toplamak, kolonya veya tuz ikram etmek, küçük yarenlerin görevidir.Bu görevleri grup başları takip eder.
30-Yarenler izin almadan oyuna kalkamaz, başkasını oyuna kaldıramaz.
31-Toplantılarda sarhoş olup, taşkınlıklarda bulunmak yasaktır.
32-Toplantılarda içki içip içmemek serbesttir.Herhangi bir yarene içki içme konusunda ısrar edilemez.
33-Toplantıya hangi içecek ile başlanıldı ise onunla tamamlanır.Toplantı devam ederken içki değiştirilemez.(Ör:Ayak sofrasında kola içen bir yaren,ilerleyen saatlerde rakı içemez,toplantının sonuna kadar kola ile devam eder)
34-Toplantılarda, misafirler ayrılmadan, o günkü ev açanların veya toplantının genelinde eksiklik veya kusur var ise, bundan bahsedilmez.Bu gibi konular mahkemede veya dilek ve temenniler bölümünde konuşulur.
35-Saz heyeti icraya başlayınca konuşmak yasaktır.”SAZ BAŞLAYINCA SÖZ BİTER”
36-Saz icrası esnasında izinsiz nara atmak,taşkınlık yapmak, sataşmak, sataşmaya cevap vermek, yerinden kalkmak yasaktır.
37-Sazendenin masasından içki içmek,meze vs.yemek yasaktır.
38-Yaren toplantısı esnasında, sazende heyetine davet edilen yaren veya misafir, sazendenin
yiyecek ve içeceklerinden istifade edebilir.
39-Sazendeden şarkı isteğinde bulunulamaz.
40-Sazendeye veya oynayanlara bahşiş verilmesi yasaktır.
41-“SALİM’A // SALİMAĞA” adı verilen molalarda izinsiz mutfağa girilemez.
42-Salimalarda sazendeden şarkı çalması istenemez.
43-Salimalarda, tuvalet vb. ihtiyaçların giderilmesinde öncelik misafir ve büyük yarendedir.
44-Salima’nın yasak olduğu molalarda, koridor dahil, dışarıya çıkmak yasaktır.
45-KYB tarafından içki verilmemesi söylenen yaren mensubu veya misafire içki verilmez.
46-Sakinin uygunsuz bir davranışının görülmesi halinde,KYB takdir hakkını kullanarak,ya-
rene işaretle, “diz verilmemesi” talimatı verebilir.
47-İkram esnasında, tepsiyi oyalamak,saki ile uygunsuz şekilde şakalaşmak,arkadaşına içki
içmede aşırı derecede ısrarcı olmak, yiyeceklerden adap dışında aşırı yemek yasaktır.
48-Sakiler, aynı yiyecek ve içeceklerden yaren üyelerinin eşit şekilde faydalanmasından so-
rumludur. Herhangi bir yaren veya misafire, özel ikramda bulunmak yahut atlayarak hiç ik-
ramda bulunmamak yasaktır.
49-Sakiler,ikram sırası kendilerine geldiğinde,daha önce”hakkını almış”bulunan bir yareni
yanlarına alamazlar.Yanlarına ancak bir misafiri veya tepsiden herhangi bir nedenle “hakkını alamamış” bir yareni alabilirler.
50-Sakilerin kendi haklarını almalarından sonra; eğer saki yaşça büyük bir yaren ise,küçük
yarenler tepsileri onlara bırakmadan alıp mutfağa teslim ederler.
51-Sakiler, taşıdıkları tepsileri, hiçbir şekilde herhangi bir yere bırakamaz,duvar vb.gibi bir
yere dayanıp destek alamaz ve oturamaz.
52-Sakiler, yaren ve misafirlerin tamamı haklarını almadan, tepsiden faydalanamaz.
53-Sakiler, tepsileri dikkatli taşımalıdır.Tepsiyi veya tepsideki bardak ve diğer malzemeleri
dökenler veya devirenler cezalandırılır.
54-Mutfak görevlilerinin yaşça en büyük olanı “Mutfak Çavuşu” olur.Çavuş, mutfak hizmetlerinin sağlıklı yürütülmesinden sorumludur.
55-Mutfaktaki görev dağılımını mutfak çavuşu yapar.
56-Mutfak çavuşu, işi olmayanların mutfağa girmesine izin vermez.
57-Mutfak görevlileri, hizmeti esnasında, yiyecek ve içeceklerden faydalanamazlar.
58-Mutfak görevlileri, kendilerine teslim edilmiş mutfak kıyafetlerini giymek zorundadır.
59-Mutfak görevlileri, tepsilerin temiz ve özenli olmasına dikkat eder.
60-Mutfak görevlileri, çıkaracakları yiyecek ve içecekler konusunda KYB’nin olurunu alırlar.KYB’nın istemediği yiyecekler tepsiye konulmaz.
61-Mutfak görevlileri, her ikramdan sonra çatal ve kaşıkları temizleri ile değiştirir.
62-Mutfak görevlileri, mutfağı bir sonraki gruba temiz ve düzenli şekilde teslim eder.
63-Mutfağı devreden çavuş, yeni çavuşa yiyeceklerin ve içeceklerin yerlerini gösterir.
64-Mutfak görevlileri içkileri ölçüsünde hazırlar.
65-Mutfak görevlileri, yaren tepsisi için hazırladıkları yiyeceklerin aynısını, sazende için de hazırlar ve ikram eder.
66-Mutfak görevlileri, sazendenin masasını takip eder, varsa eksiklikleri tamamlar.Temizlik ve düzene riayet eder.
67-KYB, mutfak görevlilerinin hizmet süresini uzatıp kısaltabilir
68-Toplantı başladıktan sonra gelecek misafirleri Yaren Heyeti karşılar, münasip bir yere oturması sağlanır.Verilen ilk arada diğer yarenler “hoşgeldiniz” der.
69-Misafir, misafir getiremez.
70-Yaren toplantısında, iki misafir yanyana oturtulamaz.
71-Yarenler, toplantılarda yanına oturtulan misafirin rahat ve huzurundan sorumludur.
72-Yaren Misafirleri’nin masrafları herefeneye dahildir.
73-Misafirlerin amiyane davranışlarına müdahele edilmez.
74-Misafirler gitmeden önce, “mendil yakma” seramonisi yapılır.
75-Misafirler,Yaren toplantısı sonunda, “misafirlerimiz izin istemektedirler” şeklindeki uyarı ile gönderilir.
76-Kır toplantılarında, bütün yarenler iş bölümü yapar.
77-Kır toplantılarının yapıldığı mahale, Türk Bayrağı çekilir.
78-Kır toplantılarında, yaren toplantısının yapılacağı yere,öncüler gönderilir.Bunlar Yaren mahallini ve gelen malzemeleri muhafaza eder.
79-Kır toplantılarının dağılışı birlikte yapılır.Belirlenen menzile kadar kimsenin ayrılmasına müsaade edilmez.
80-Kırda açılan toplantıların sonunda, mekanın temizliği yapılır.Geride herhangi bir atık veya çöp bırakılmaz.”YİĞİT KALKTIĞI YERDEN BELLİ OLUR”
81-Kır toplantılarında, KYB yangın çıkmaması için gerekli tedbirleri alır.(Ocak başının etrafının sulanması vb.)
82-Bir önceki toplantıda belirlenen ev sahipleri,toplantının yapılacağı hafta,en geç Çarşamba gününe kadar KYB ile irtibat kurarak menüyü tesbit ederler.Hazırlıklar buna göre yapılır.
83-Evinde yaren açacakların,komşularında hasta bulunmamasına ve yakın zaman önce komşularından vefat etmiş kişilerin olmamasına dikkat edilir.Bu gibi durumlarda toplantı başka bir yere alınır.Bu durum yaren mensubunun başına gelmiş ise toplantı ertelenir.
84-Ev açmak, Yaren Heyeti ‘ nin iznine tabidir. Mazereti olanlar, erken ev açmak isteyenler,
mahkeme öncesinde bu isteklerini Yaren Heyeti’ne bildirirler.
85-Her üye, dönem içerisinde ev açmakla yükümlüdür.
86-Ev sahipleri israf ve gösterişten uzak dururlar.Belirlenen menü dışına çıkamazlar.
87-Ev sahipleri, menüye ilave etmek istedikleri yiyecek-içecek için KYB’ndan izin almak zorundadır.
88-Ev sahipleri, ev açılacak yerin temizliğini yaparlar.
89-Ev sahipleri, çağıracakları misafirleri, en geç Cuma gününe kadar Yaren Heyetine bildirir.Onay verilmeyen misafirler yarene alınmazlar.Bu sebeple misafirlere haber vermeden önce Yaren Heyeti ile görüşülüp “olur” alınması zorunludur.
90-Her ev sahibinin iki misafir getirme hakkı vardır.Fazla misafir getirmek isteyenler, Yaren Heyeti’nin onayını almak ve herefenelerini ödemek şartı ile fazla misafir alabilirler.
91-Ev sahipleri, çağırdıkları misafirlerin giyim-kuşamından ve yaren adabına riayetinden sorumludur.Bu nedenle bazı temel kurallar hakkında misafirlerini bilgilendirmeleri gerekir.
92-Ev sahipleri, belirlenen menünün saatinde hazırlanmasından sorumludur.
93-Ev sahipleri, yarenleri ve misafirleri kapıda karşılarlar.
94-Toplantı esnasında eksik gelen malzeme olursa, ev sahiplerinden bunun tamamlanması istenir.Yemeğin yetmemesi, bozuk olması gibi vahim durumlarda ev sahipleri cezalandırılır.
95-Ev sahipleri, toplantının dışarıdan seyredilmemesi için gerekli önlemi alır.
96-Ev sahipleri,kendilerine teslim edilen müzik aleti vb. emanetlerin muhafazasından sorumludur.
97-İstisnai durumlar dışında, ev sahipleri, toplantı başladıktan sonraki hizmetlerde kullanılmazlar.
98-Ev sahipleri, toplantı ile ilgili, dışarıya sır veremezler.
99-Evlerde açılan toplantılarda, ev sahibi, toplantının yapılacağı odadaki tüm malzemeleri dışarıya çıkarır.Toplantı bittikten sonra eşyalar tekrar yerine yerleştirilir.
100-Ev sahibi hak sahibi değildir.
101-Evlerde yapılan toplantılarda,salondaki dini kitaplar,tablolar ve aile resimleri ev sahipleri tarafından kaldırılır.
102-İSRAF YASAKTIR.
103-Işıklandırma ve ısıtmadan ev sahipleri sorumludur.
104-Yiyecek ve içecekler ile masraflar konusunda dışarıya bilgi verilmez.
Rivayete göre, sörpet için evini açan yarenin hanımı tatlıya şeker yerine tuz atar.Bunu fark eden BYB, ev sahibini sıkıntıya düşürmemek için tatlıyı ikram edilmiş gibi gösterip yok eder. Ev sahibi bir gün sonra hatasını farkeder ve bir – iki dostuna anlatınca şuyu bulur.Bunun üzerine BYB “Bizim sakladığımızı siz nasıl söylersiniz? , biz sizin sırrınızı tuttuk, siz bizim sırrımızı tutamadınız” diyerek yareni falakaya yatırır.
105-Toplantı sona erdikten sonra içki içmek yasaktır.
106-Toplantı sona erdikten ve yaren üyeleri ayrıldıktan sonra, ev sahipleri de içki içemez.
107-Toplantı sona erdikten sonra, yaren üyeleri hiçbir yere uğramadan evlerine giderler.
108-Ev sahiplerine teslim edilen misafirler,BYB ve KYB’nın bilgisi dışında kimseye teslim edilemezler.
C) MAHKEME KURALLARI :
1-Mahkeme esnasında kesin sessizlik ve disiplin şarttır.
2-Mahkeme sırasında gelişigüzel konuşulamaz.Herhangi bir konuda fikrini söylemek isteyen olursa, elini kaldırarak kendisini belli eder, BYB’nın söz vermesi ile, ortaya çıkarak konuşur BYB izin verirse, yerinde iken de konuşabilir.
3-Yine herhangi bir konuda şikayette bulunacak veya kendisine karşı yapılmış suçlamaya karşı savunmada bulunacak yaren,BYB’nın söz vermesini müteakip düşüncelerini dile getirir.
4-Her yarenin kendisini savunma hakkı vardır.
5-Mahkeme sırasında, BYB talimat vermeden oturuş şekli değiştirilemez.
6-Mahkeme esnasında yarenlerin birbirleri ile konuşmaları yasaktır.
7-Mahkeme esnasında herhangi bir yaren konuşma yaparken, konuşmasına müdahale edilemez ve sözü kesilemez.
8-Mahkeme esnasında, görevli dahi olsalar, bütün yarenler oturuma katılır.Görevli olanlar kendilerine izin verilinceye kadar mahkemeden ayrılamaz.
9-Cezası açıklanan yaren, yerine oturamaz, cezasının infazını bekler.
10-Cezasını çeken yaren,Köşe İhtiyarı’ndan başlayarak,büyüklerin ellerini öperek,küçükleri ile tokalaşarak helalleşir.
11-Ceza alan yarene karşı küçük düşürücü davranışta bulunanlar olursa,ceza almış yarenin cezasından az olmamak kaydı ile cezalandırılır.
12-Mahkeme esnasında, sadece işlenen suçlar ve verilen cezalar ile ilgili konular görüşülür. Diğer konular için dilek ve temenniler bölümü beklenir.
13-Yaren Heyeti’nin cezaları kesindir.Verilen ceza ile ilgili herhangi bir tartışma yapılamaz. Sadece Köşe İhtiyarı cezanın artırılıp-eksiltilmesinde söz sahibidir.
“KÖŞE İHTİYARI’NIN SÖZÜNÜN ÜSTÜNE SÖZ OLMAZ”
14-Köşe İhtiyarı, gerek görürse suçluları affeder.
15-Yaren toplantısının her aşaması bir sırdır.Bununla birlikte, mahkeme anında yaşananlar daha büyük bir hassasiyet arz etmektedir.Bu konudaki en küçük bir sızma veya ihmal affedilemez.Cezai müeyyidesi ağır olur.
16-Mahkemelerde 4 çeşit ceza uygulanır.
a) İhtar
b) Maddi cezalar
c) Falaka
d) Kovulma (tart)
17-Kovulan yarene dayak atılmaz.
18-Kovulan yarenin ayakkabıları,diğer yarenlerin karışık konulmuş ayakkabılarının önüne yönü kapıya doğru düzgün şekilde konur.
19-Mahkeme esnasında, yeminli yarenlerin dışında, sazende dahil kimse bulunamaz.
20-Sazende yemin etmiş ise, mahkemede bulunur.Suç işleyen sazende de cezalandırılır.
21-Yarenler, birbirlerinin ufak-tefek kusurlarını mahkemeye taşımamaya özen gösterir.
22-Lüzumsuz yere veya sık sık mahkemeye şikayette bulunulmaz.
23-Köşe İhtiyarı’na falaka cezası verilemez.
24-Büyükyarenbaşı’nın cezasını Köşe İhtiyarı uygular.
25-Küçükyarenbaşı’nın cezasını Büyükyarenbaşı uygular.
26-Yargılanıp ceza alan bir yaren mensubunun suçsuzluğu ortaya çıkarsa, şikayetçi olan yaren, cezalandırılan yarenden az olmamak şartı ile cezalandırılır.
27-Yaren Heyeti, yaren mensubu olmayan bir kişinin veya yarenin ailesinden gelen şikayetleri de değerlendirir.
28-Yaren mensubunun ailesinden gelen şikayetler Yaren Heyeti tarafından değerlendirilir. İfadesi, mahkeme öncesi ilgili heyetçe alınır.Mahkeme esnasında ” suçunu sen bilirsin ” denilerek, sadece cezası açıklanır.
D) DİĞER KURALLAR :
1-Aralarında dargınlık bulunanlar biraraya getirilerek barıştırılır, sorunları çözülür.
2-Yaren mensuplarından hasmı bulunanlar yalnız bırakılmaz.
3-Yaren başlangıcında uygun görülürse, belli miktarda depozito alınabilir.
4-Yaren mensupları, günlük veya ticari ihtiyaçlarını birbirlerinden karşılar.
5-Yarende sır saklamak esastır.Aksine davrananlar, durumun vehametine göre, kovulmaya kadar cezalandırılabilirler.
6-Yaren mensuplarının kumar oynaması yasaktır.
7-Her yaren özel yaşantısında, bir yarene yakışacak şekilde davranır.Davetlerde veya toplantılardaki davranışları ile yaren mensubu olduğunu belli eder.Buralardaki olumsuz davranışlarından dolayı cezalandırılacağını bilir.
8-Her yaren mensubunun akrabaları, bütün yarenin akrabasıdır.
9-Her yaren mensubu, diğer yarenlerin iyi ve kötü gününde yanındadır.
“NEŞ’E DE, KEDER DE ORTAKTIR.
10-Diğer yarenlerin mensupları da, kendi yaren arkadaşı olarak kabul edilir.
11-Yarenler, Yaren Heyeti üyelerine unvanları ile (Köşe İhtiyarım, Büyükyarenbaşım, Küçükyarenbaşım gibi), küçük yarenler büyük yarenlerine ” yaren abi ” , büyük yarenler de küçük yarenlerine ” yaren’im ” sıfatları ile hitap ederler.Bu kuralın eski dönemlerde yarencilik yapmış, ancak şu anda yarende bulunmayan kişiler için de uygulanılmasına özen gösterilir.
12-Yarenler, faaliyetteki diğer Yaren’lerin yöneticilerine de unvanları ile hitap eder.
13-Herhangi bir yarenin düğün, cenaze vb. günlerindeki düzenlemeleri KYB organize eder. Yaren ve ailesine yük düşürülmez.
14-Yarenler, birbirlerinin,inanç,siyasi tercih ve özel yaşamlarına saygı duyarlar,müdahalede bulunmazlar.Toplantı ve toplantı dışında bu hususların uluorta tartışılması hoş karşılanmaz.
15-Başına ağır hastalık veya hapislik gibi olaylar gelen yarenlerin, iş ve ev ile ilgili ihtiyaçları, yaren mensupları tarafından karşılanır.(Eski dönemlerde, vefat eden bir yarenin oğlunun sünnet düğününün Yaren mensupları tarafından yapıldığı bilinmektedir.)
16-Talep olması halinde, mahalli idarelere görevlerinin icrası sırasında gereken yardım yapılır.
17-Saz heyeti, Simav’dan veya Simav dışından temin edilebilir.
18-Sazendeler yeminli veya yeminsiz olabilir.Sazende yeminli ise, mahkeme safhasına katılabilir.Suçlu görülen sazendeler de, herhangi bir yaren gibi cezalandırılırlar.
19-Dağdan inme merasimlerinde, ” Art Efesi ” nin bulunmadığı hallerde, KYB bu görevi üstlenir veya uygun bir yareni bu göreve tayin eder.
20-Yaren üyeleri, toplantı haricinde aynı kulüp veya kahvehaneye devam etmeye özen gösterirler.
21-Yaren Kanunları, komşu kasaba veya köylerden katılan üyeler için de geçerlidir.
22-Yaren’e yönelik olumlu veya olumsuz tepkilerden BYB sorumludur.
23-Yaren için emanete alınan her türlü eşya, sağlam olarak en kısa sürede sahibine iade edilir.”EMANETİN ARDINDA ŞEYTAN DOLAŞIR ; EMANET YERİNE YAKIŞIR”
24-Ailesi ile ilgilenmeyen, çoluk-çocuğunun ihtiyacını vaktinde temin etmeyen yarenler uyarılır, devamı halinde ağır şekilde cezalandırılır.
25-Dönem içinde, yaren sayısındaki eksilmeler, lüzum görülürse tamamlanabilir.
26-Yaren dönemi içerisinde, çok önemli bir mazereti nedeni ile (tayin vb. gibi) yarenden ayrılmak zorunda kalanlar, ev açma sıralarını savmadan yarenden ayrılamazlar.
27-Orta Sofralarına alkollü gelinmesi yasaktır.
28-Kapı herkese açılmaz.
29-Yaren’den kovulma cezası alan kişiler ile her türlü sosyal ilişki kesilir.
30-Bayramlaşma töreni, Ramazan Bayramı’nın birinci günü saat bir’de, Kurban Bayramı’nın
ikinci günü saat iki’de Yaren Odası’nda yapılır.Bayramlaşmaya tüm yarenlerin katılması zorunludur.Bayramlaşmaya, önceki dönemlerde yarencilik yapmış kişilerde katılabilirler.
31-Yaren, ilçede bulunan folklor dernekleri ile işbirliği yaparak, kültürel gelişime katkı sağlar.
32-Yarende sınıf yoktur.
33-Tüm yarenler “Atatürk ilke ve inkılaplarını” benimser ve müdafa eder.
34- Bu mevzuat içinde yer almayan konularda “Yaren Heyeti” yetkilidir.
E ) DAĞDAN İNME MERASİMİ İLE İLGİLİ KURALLAR :
1- Dağdan inme merasimi, ilgili mahalli idarelerden gelen talep üzerine yapılır.
2-Yapılacak toplantıda “Yandığı yandığı yerde” usulü uygulanır.
3-Merasime katılacak yarenlerin kıyafetleri ve teçhizatları tam olmalıdır.Eksiği bulunanlar en geç iki gün önce Yaren Heyeti’ne bilgi verirler.
4-Organize, Yaren Heyeti ile Mahalli İdare arasında ortaklaşa yapılır.
5-Merasime, Yaren dışından katılmak isteyen uygun kişilere izin verilir.
6-Toplantının yeri konusunda uygulanan teamül ” Yaren Çeşmesi ” mevkiidir.
7-Katılacak misafirler, Yaren Heyeti ile Mahalli İdare tarafından ortak belirlenir.
8-Toplantı başlayıncaya kadar olan hizmetlerde, Mahalli İdare’den yardım alınabilir, toplantı başladıktan sonraki hizmetlerde yarenler görevlendirilir.
9-Toplantıda, yarenler için tüm yaren kuralları aynen geçerlidir.
10-Toplantı ,Yaren toplantısı düzeninde gerçekleştirilir.
11-Yarenler, atış yapacakları şirşanelerin kontrolünü önceden yaparlar.
12-Kullanmasını bilmeyen yarenlere atış yaptırılmaz.İstekli olanlara eğitim verilerek atış yaptırılır.
13-İzinsiz atış yapmak yasaktır.
14-Şirşane atış şekilleri :
a) Silkme
b) Püskürtme
c) Yığdırma (yere)
d) Dikleme (havaya)
e) Çalımlı (muhtelif figürlü)
15-Şirşane atış sıralama çeşitleri :
a) Baştan sona sıra ile
b) Gruplar halinde sıra ile
c) Serbest (İzin alınarak, sadece toplantı sırasında yapılır, inişte bu usul uygulanmaz)
d) Hep beraber birden (Bu atış sadece “Baskın Zeybeği” oyununda uygulanır)
16-Grup atışlarında ara boşluğu verilerek atış yapılır.
17-Dağdan inme düzeni :
a) Türk Bayrağı
b) Bir adım gerisinde kılıç taşıyan iki muhafız (sağında ve solunda)
c) Davul – zurna
d) Yaren flamaları
e) Köşe İhtiyarı ve Büyükyarenbaşı
f) Varsa maskot yarenler
g) Yaş sırasına göre yarenler
h) Art efesi
18-Bu sıralamada, yarenler arasında üçer metre mesafe bırakılır.
19-İniş sırasında içki içmek yasaktır.
20-Bir gün önceden içkili olup kendine gelemeyenlere izin verilir.
21-Dağdan iniş merasiminde başlangıç noktası, teamül olarak ” Meteriz//Metris Tepesi ” dir.
22-Atış yapılan mahaller :
a) Meteriz//Metris tepesi
b) Karşıyaka Dedesi mevkii
c) Yeni mahalle, Cumhuriyet İlkokulu önü
d) Belediye meydanı
e) Cumhuriyet / Hükümet meydanı
f) Panayır mahalline gidiliyor ise, yol boyunca ve panayır mahallinde
g) Programa alındı ise, Eynal Kaplıcaları’nda
Bu mahallerin arasında ferden atış yapmak isteyenler KYB’ndan izin alırlar. Bu atışlardan önce deyiş atılır.
23-Belediye Meydanı’nda, daire oluşturulur.Yaren Heyeti, makama çıkarak tebrikleşir.
24-Cumhuriyet Meydanı’nda da aynı düzen oluşturulur, mahalli amir kutlamaları kabul eder.
25-Cumhuriyet Meydanı’nda ve Panayır mahalli // Leylek Kürü’nde,mahalli oyunlar oynanır. Protokol selamlanır.
26-Programa alındı ise, Eynal Kaplıcaları’na gidilir, yürüyüş, atışlar ve oyunlar icra edilir, yarenlere yemek ikramından sonra dağılınır.
Naşa Ahmet efe yarenleri
Simav Haberleri 